Nguyên nhân chỉ số PSA tăng

Xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tiền liệt tuyến Prostate-specific antigen (PSA) là xét nghiệm máu để phân tích mức protein mà tuyến tiền liệt sản sinh ra. Ở nam giới mắc ung thư tuyến tiền liệt thường mang nồng độ protein này cao, bên cạnh đó không phải PSA cao tức là ung thư.

Một số điều kiện sức khoẻ khác cũng có khiến cho mức kháng nguyên tuyến tiền liệt tăng. Trong một vài trường hợp, PSA chỉ tăng tạm thời, và không liên quan tới bệnh nào cả.

• Chỉ số PSA tăng cao:

Ngoài ung thư tuyến tiền liệt, các yếu tố khác có thể gây ra mức PSA cao. Gồm có:

1. Tuổi tác: Chỉ số PSA trong cơ thể có xu hướng tăng dần theo độ tuổi.
2. Viêm tuyến tiền liệt: Thường là do nhiễm khuẩn. Viêm tuyến tiền liệt cũng có thể là một vấn đề mãn tính. Nam giới bị ung thư tuyến tiền liệt có thể gặp khó khăn khi đi tiểu, đau khi đi tiểu, sốt, cảm thấy áp lực trong trực tràng, khó khăn khi xuất tinh, thay đổi về chức năng tình dục.
3. Tăng sinh tuyến tiền liệt lành tính (BPH): Là tình trạng tuyến tiền liệt mở rộng, có thể làm tăng mức độ PSA. BPH là một tình trạng phổ biến ở nam giới lớn tuổi.
4. Do các thủ tục y tế: Đặt ống thông tiểu, hoặc chèn dụng cụ vào niệu đạo để thăm khám tuyến tiền liệt có thể gây dương tính giả trong xét nghiệm PSA.
5. Tập thể dục mạnh: Tập thể dục mạnh trước 1-2 ngày làm xét nghiệm PSA có thể dẫn tới kết quả không chính xác.
6. Xuất tinh: Xuất tinh trong khoảng thời gian 48 giờ trước khi xét nghiệm PSA có thể làm cho nồng độ PSA tăng tạm thời. Chính vì vậy, nên kiêng quan hệ tình dục hoặc thủ dâm 2-3 ngày trước khi làm xét nghiệm PSA.

• Chỉ số PSA:

Các tế bào trong tuyến tiền liệt sản xuất PSA, và ở người bình thường, nồng độ này khoảng thấp hơn 4 nanograms mỗi mililiter (ng/ mL) máu.

• PSA trong máu tăng:

Hầu hết nam giới mắc bệnh ung thư tuyến tiền liệt có chỉ số PSA cao hơn 4ng/mL. Tuy nhiên, có khoảng 15% trường hợp mắc ung thư tuyến tiền liệt dù chỉ số PSA thấp hơn 4 ng/mL.

• Chỉ số PSA thấp:

Chỉ số PSA thấp, thường là thấp hơn 4 (ng/ mL) máu cho thấy rằng, nam giới không bị ung thư tiền liệt tuyến. Tuy nhiên, lượng PSA cao hơn theo tuổi và chủng tộc có thể là một dấu hiệu cảnh báo ung thư (PSA cũng có thể sẽ tăng lên một cách tự nhiên theo tuổi).

Tuy nhiên, có rất nhiều yếu tố sẽ ảnh hưởng đến lượng PSA, do vậy, chỉ tiến hành xét nghiệm PSA là chưa đủ để chẩn đoán ung thư tiền liệt tuyến. Nếu lượng PSA của bạn tăng cao, bác sĩ có thể sẽ khuyên bạn làm sinh thiết tuyến tiền liệt hoặc tiến hành một số xét nghiệm chuyên sâu khác để xác định xem liệu bạn có bị ung thư hay không.

Đàn ông trên 50 tuổi thường bị bệnh bướu tiền liệt tuyến. Bướu, nói chung có 2 loại:

• Bướu hiền, do sự phì của tuyến - Prostata Adenom & benigne Prostatahyperplasie (BPH)
• Bướu dữ, gây nên bởi sự phát triển tế bào ung thư - Prostata Krebs - Prostatacarcinom

Các triệu chứng của ung thư tuyến tiền liệt bao gồm:

• Xuất tinh đau đớn
• Có máu trong tinh dịch hoặc nước tiểu
• Đau hông, xương chậu, lưng, hoặc đùi
• Dòng tiểu yếu
• Tiểu không tự chủ, hoặc cần đi tiểu gấp
• Gặp khó khăn để cương cứng hoặc duy trì sự cương cứng của dương vật

Các chuyên gia khuyến cáo, nam giới, đặc biệt là những người trên 40 tuổi nên sàng lọc ung thư tuyến tiền liệt bằng xét nghiệm PSA định kỳ để phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt. Nếu phát hiện ung thư tiền liệt tuyến kịp thời, bệnh chưa di căn, và nhờ phương pháp giải phẫu cắt bỏ toàn bộ tiền liệt tuyến, túi hứng tinh và ống phóng tinh thì cơ hội chữa lành là 100%. Đây là một trong những phẫu thuật lớn - đại phẫu - của ngành giải phẫu niệu đạo.

Theo vinmec.com