Gặp mặt phóng viên báo chí nhân Tháng Hành động Quốc gia phòng, chống HIV/ADS năm 2020

Cuộc gặp mặt có sự tham dự của PGS.TS. Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS; TS. Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS; đại diện các Phòng thuộc Cục cùng hơn 60 phóng viên các đơn vị báo chí Trung ương và Hà Nội.

 “30 năm ứng phó và cơ hội chấm dứt đại dịch AIDS tại Việt Nam” là chủ đề của Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm nay. Tháng Hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2020 là một dấu mốc quan trọng để Việt Nam cùng các đối tác nhìn lại các thành quả mà chương trình phòng, chống HIV/AIDS đã đạt được trong suốt 30 năm qua, những bài học kinh nghiệm mà Việt Nam đã đạt được.
Tại Việt Nam, kể từ ca nhiễm đầu tiên được phát hiện năm 1990 tại thành phố Hồ Chí Minh, tính đến 31/8/2020, theo báo cáo của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì cả nước có 213.008 người nhiễm HIV hiện đang còn sống và 107.812 người nhiễm HIV đã tử vong. Trung bình mỗi năm cả nước phát hiện thêm 11.000 ca nhiễm HIV và 2.800 người tử vong. Dịch tập trung chủ yếu ở khu vực Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long và chủ yếu ở đối tượng nam giới. Trong 8 tháng đầu năm 2020, cả nước xét nghiệm phát hiện mới 7.090 trường hợp nhiễm HIV, số bệnh nhân tử vong 1.392 trường hợp. Số người mới phát hiện nhiễm HIV tập trung chủ yếu ở độ tuổi 16 - 29 (45%) và 30 - 39 (31%). Đường lây chủ yếu là quan hệ tình dục không an toàn (76,4%) và qua đường máu (11,9%), mẹ sang con 1,1%, còn lại không có thông tin về đường lây truyền. Nam quan hệ tình dục đồng giới (MSM) đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay.


Phát biểu khai mạc, PGS.TS. Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS chia sẻ tin vui: Chiều 16-11, với 100% đại biểu có mặt biểu quyết tán thành, Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống HIV/AIDS. Luật có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1-7-2021, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho các hoạt động phòng chống HIV/AIDS góp phần giảm số người nhiễm mới HIV xuống dưới 1.000 trường hợp, giảm số tử vong do AIDS đạt mức dưới 1 trường hợp /100.000 dân, nâng cao hiệu lực, hiệu quả phòng, chống HIV/AIDS nhằm chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Trước đó, ngày 14/8/2020, Thủ tướng Chính phủ cũng đã phê duyệt Chiến lược Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2030 trong đó có mục tiêu chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030. Việc xây dựng Chiến lược mới là yêu cầu cấp thiết để bảo đảm cụ thể hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương, đường lối của Đảng về công tác phòng, chống HIV/AIDS và phù hợp với tình hình mới. Hiện tại, việc xét nghiệm sàng lọc HIV đã bao phủ 100% tuyến huyện và xét nghiệm khẳng định HIV đã bao phủ 100% tỉnh/thành phố. Xét nghiệm khẳng định HIV được mở rộng xuống tuyến huyện. Hệ thống phòng xét nghiệm khẳng định HIV cũng đang được triển khai thí điểm sử dụng 3 test nhanh tại các tỉnh miền núi, vùng sâu vùng xa. Mở rộng hoạt động xét nghiệm phát hiện người nhiễm HIV. Duy trì các hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV. Hỗ trợ kỹ thuật hoạt động tư vấn xét nghiệm HIV tại các tỉnh trọng điểm. Duy trì, mở rộng và nâng cao chất lượng điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế Methadone. Mở rộng điều trị ARV qua Bảo hiểm y tế, phấn đấu tỷ lệ bệnh nhân điều trị ARV có tải lượng vi rút HIV dưới ngưỡng ức chế đạt 95% trở lên. Truyền thông nâng cao số lượng người tham gia sử dụng thuốc dự phòng trước phơi nhiễm PrEP.
Ông cũng nhấn mạnh: HIV/AIDS hiện vẫn là một trọng những nguyên nhân hàng đầu gây gánh nặng bệnh tật ở Việt Nam. Hình thái lây nhiễm HIV có sự thay đổi, xuất hiện các nhóm quần thể có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV mới. MSM đang được cảnh báo là một trong những nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay và đề nghị các phóng viên lưu tâm tuyên truyền để nâng cao nhận thức trong cộng đồng, tiến tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.

Tại buổi gặp mặt, các phóng viên đã được TS. Hoàng Đình Cảnh, Phó Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS chia sẻ về những thành tựu chính đã đạt được, cũng như những khó khăn, thách thức và mục tiêu hướng tới chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030.  Trong những năm qua, hệ thống văn bản phòng, chống HIV/AIDS được hoàn thiện; hệ thống phòng, chống HIV/AIDS qua từng thời kỳ ngày càng phát triển; các hoạt động dự phòng lây nhiễm HIV đổi mới, đa dạng; hoạt động tư vấn, xét nghiệm HIV được mở rộng; công tác điều trị ARV đạt chất lượng hàng đầu thế giới; Dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đạt hiệu quả cao; Cơ chế tài chính đổi mới, bền vững và giảm số nhiễm HIV mới, tử vong. Bên cạnh kết quả đạt được, công tác phòng, chống HIV/AIDS còn gặp nhiều vấn đề khó khăn như hình thái lây nhiễm HIV có sự thay đổi; xuất hiện các nhóm có hành vi nguy cơ cao lây nhiễm HIV mới. Trong đó, nhóm quan hệ đồng giới nam đang được cảnh báo là nhóm nguy cơ chính của dịch HIV tại Việt Nam hiện nay. Nhân lực cho công tác phòng, chống HIV/AIDS có nhiều sự thay đổi, thiếu tại các tuyến, đặc biệt là tuyến tỉnh, huyện do việc thành lập, sát nhập Trung tâm kiểm soát bệnh tật. Một số cán bộ đã được các chương trình, dự án HIV/AIDS đào tạo nay chuyển công tác khác. Việc khó khăn về tài chính cũng gây trở ngại, thách thức lớn bởi kinh phí hoạt động phòng, chống HIV/AIDS giai đoạn 2005 – 2020 chủ yếu phụ thuộc vào viện trợ quốc tế. Đến nay, nguồn kinh phí viện trợ đang bị cắt giảm nhanh, trong khi các nguồn tài chính trong nước chưa kịp bù đắp thiếu hụt này.
Cuộc họp đã thu hút sự sự quan tâm của đông đảo các phóng viên và được đại diện Lãnh đạo các Phòng thuộc Cục chia sẻ và giải đáp mọi thắc mắc.
 
Ths. Bùi Hoàng Đức, Phó Trưởng phòng Giám sát và xét nghiệm HIV giải đáp các thắc mắc của phóng viên
 
Ths. Nguyễn Hữu Hải, Phó Trưởng Phòng Điều trị HIV/AIDS chia sẻ và thông tin thêm các nội dung liên quan đến công tác điều trị và chăm sóc người nhiễm HIV
 
TS. Nguyễn Thị Minh Tâm, Trưởng Phòng Dự phòng lây nhiễm HIV giải đáp thắc mắc của phóng viên liên quan đến các biện pháp dự phòng lây nhiễm HIV